Το δημοσιονομικό – οικολογικό πείραμα στις Σεϋχέλλες: Αντάλλαξαν χρέος με μέτρα για τη φύση

Ειδυλλιακό τοπίο, μοναδικός θαλάσσιος πλούτος και εντυπωσιακές παραλίες συνθέτουν τις Σεϋχέλλες. Είναι το σπίτι σπάνιων κοραλλιογενών υφάλων και θαλάσσιων ζώων που αποτελούν είδη προς εξαφάνιση.

Το σύμπλεγμα 115 νησιών, περίπου 1.600 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της Ανατολικής Αφρικής, αποτελεί έναν οικολογικό παράδεισο, που κατάφερε να σωθεί μετά την ένταξη της χώρας σε ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα προστασίας και διατήρησης της «μπλε οικονομίας»: Αντάλλαξε μέρος του εθνικού χρέους της με την υπόσχεση ότι θα συμμετάσχει σε προγράμματα για τη διατήρηση και τη συντήρηση του εθνικού πλούτου της, κίνηση που την ελάφρυνε από το οικονομικό βάρος, δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας και έσωσε τεράστιο μέρος της βιοποικιλότητάς της.

Επειτα από χρόνια δανεισμού, το 2008 οι Σεϋχέλλες κήρυξαν αδυναμία αποπληρωμής του εθνικού χρέους 406 εκατομμυρίων δολαρίων, και έτσι παρενέβη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Την ίδια ώρα, η μόλυνση του περιβάλλοντος από τα πλαστικά, η κλιματική αλλαγή και η υπεραλίευση επέφεραν τρομακτικές βλάβες στο θαλάσσιο οικοσύστημα, που συντηρεί τα δύο τρία της τοπικής οικονομίας.

Υστερα από μαζική λεύκανση κοραλλιών (χάνουν το χρώμα τους) το 1998, οι Σεϋχέλλες έχασαν το 90% των κοραλλιογενών υφάλων.

«Μπλε οικονομία»

Σε μια προσπάθεια να τονώσουν την ανθεκτικότητα του κλίματος και να ενισχύσουν την «μπλε οικονομία», οι Σεϋχέλλες υπέγραψαν το 2015 μια πρωτοποριακή συμφωνία με τους δανειστές τους. Οι τελευταίοι διέγραψαν 22 εκατομμύρια δολάρια χρέους και σε αντάλλαγμα η χώρα δεσμεύτηκε να κάνει περισσότερα για την προστασία των ωκεανών της. Συγκεκριμένα, η «Ανταλλαγή χρέους για τη φύση» περιλάμβανε τη συμφωνία με την αμερικανική ομάδα προστασίας της φύσης «The Nature Conservancy» για την εξαγορά του χρέους με τη δέσμευση ότι η χώρα θα δημιουργήσει 12 νέες θαλάσσιες προστατευμένες περιοχές.

Πέντε χρόνια μετά οι Σεϋχέλλες έχουν θέσει υπό καθεστώς «προστασίας» το 30% των θαλάσσιων υδάτων τους -από 0,04% που ήταν το 2015-, καλύπτοντας 410.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα ωκεανού, επιφάνεια μεγαλύτερη από τη Γερμανία.

Η «ανταλλαγή» συνιστά ορόσημο για την προστασία των ωκεανών και οι εμπνευστές υποστηρίζουν πως αποτελεί ισχυρό προηγούμενο για άλλες χώρες ώστε να συνάψουν παρόμοιες συμφωνίες που ωφελούν τόσο την οικονομία όσο και το περιβάλλον.

Πώς λειτουργεί η συμφωνία

Το κράτος των Σεϋχελλών οφείλει το χρέος του κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στην Ιταλία. Η «The Nature Conservancy» εξαγόρασε μέρος του και συγκέντρωσε ακόμη 5 εκατομμύρια δολάρια από φιλάνθρωπους-δωρητές ώστε να μειώσει το επιτόκιο του υπολοίπου δανείου.

Η συμφωνία επέτρεψε στην κυβέρνηση των Σεϋχελλών να αγοράσει πίσω μέρος του χρέους της με έκπτωση και να το αναδιαρθρώσει, ενώ ελευθέρωσε τις ταμειακές ροές για τη διατήρηση του φυσικού πλούτου.

Η συμφωνία των Σεϋχελλών είναι η πρώτη του είδους της που επικεντρώνεται στη διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και η πρώτη που χρησιμοποίησε δανειακό κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση της ανταλλαγής.

Πηγή: eleftherostypos