Παιδιά Ενός Κατώτερου Θεού…

Της Βασιλικής Σίσκα

Η φτώχεια δεν είναι ένα φαινόμενο που θα το συναντήσουμε μόνο στις οικονομικά ασθενέστερες χώρες του κόσμου.Είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα που αυξάνεται τα τελευταία χρόνια ραγδαία στις οικονομικά αναπτυσσόμενες χώρες ,πλήττει τις οικογένειες,υπομονεύει την ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες των πολιτών.Τραυματίζει την συνοχή της κοινωνίας και αναδεικνύεται σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα,εμβαθύνοντας το κοινωνικό χάσμα μεταξύ των πολιτών.

Ζούμε σε έναν κόσμο δύο ταχυτήτων:από τη μία πλευρά ο καταναλωτισμός και η ανάπτυξη της τεχνολογίας θεωρούνται οι υπέρτατες αξίες ενώ από την άλλη ακόμη και τα βασικά είδη επιβίωσης είναι περιζήτητα.

Στην ετήσια έκθεσή της ” Η κατάσταση  των παιδιών στον κόσμο”(2016) η UNICEF, προβλέπει ότι έως το 2030 ,69.000.000 παιδιά παγκοσμίως θα πεθάνουν από αιτίες που μπορούν να προληφθούν ενώ 167.000.000 παιδιά θα ζουν στη φτώχεια.Προβλέπει επίσης ότι 750.000.000 κορίτσια θα έχουν παντρευτεί πριν από την ενηλικίωσή τους.

Η έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) παρουσιάζει αύξηση της παιδικής φτώχειας από το 2007 έως το 2014 στα 2/3 των χωρών/μελών του ΟΟΣΑ.Η παιδική φτώχεια στην Ελλάδα βρίσκεται στο 18,9% καταγράφοντας αύξηση 2 μονάδων σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.

Ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ διαμορφώνεται στο 13,4% με το χαμηλότερο στη Δανία (2,9%) και το υψηλότερο στην Κίνα(33,1%), ενώ στη Σλοβακία παρατηρείται το μεγαλύτερο ποσοστό ανόδου ,σε σχέση με τα προ κρίσεως επίπεδα,καθώς έχει αυξηθεί κατά 5,4%.

Άλλες έρευνες έδειξαν ότι ένα ακόμη μαγαλύτερο ποσοστό κατορθώνει να επιβιώνει στα όρια της φτώχειας.Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να ικανοποιούνται ορισμένες ανάγκες τους στο ελάχιστο,δεν μπορούν όμως να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες που είναι αυτονόητες για άλλα παιδιά της ηλικίας τους.

Μέσα από αυτές τις έρευνες γίνεται φανερό ότι,ενώ πολλές φτωχές οικογένειες προσπαθούν να δώσουν στα παιδιά τους το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα για τη ζωή τους, η γενική εικόνα δείχνει,ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε φτωχό οικογενειακό περιβάλλον εμφανίζουν συχνότερα δυσκολίες στη μάθηση,εγκαταλείπουν το σχολείο νωρίτερα,καταφεύγουν πολλές φορές σε παραβατικές συμπεριφορές και δεν έχουν ευκαιρίες στο χώρο εργασίας με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται ο φαύλος αυτός κύκλος.

Ως μέτρο της παιδικής φτώχειας ορίζεται όταν η οικογένειά του έχει εισόδημα κάτω από το 50% του εθνικού μέσου όρου στην χώρα στην οποία γίνεται η μέτρηση.

Μεγαλύτερο είναι το ποσοστό της παιδικής φτώχειας σε μονογονεϊκές οικογένειες με το ποσοστό να ανέρχεται για την Ελλάδα,σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του 2014,στο 39%.

Τα αίτια της φτώχειας:

– Η ανεργία που πλήττει ένα μεγάλο αριθμό συνανθρώπων μας οδήγησε πολλούς στην οικονομική εξαθλίωση.

-Η μεταφορά παραγωγικών μονάδων σε χώρες με χαμηλότερο κόστος παραγωγής.Η ποσότητα και όχι η ποιότητα είναι πλέον το ζητούμενο.

-Η αδυναμία να αναδιοργανωθεί η εκπαίδευση σε σχολικό και πανεπιστημιακό επίπεδο ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν οι αλλαγές στην αγορά εργασίας.

-Οι αλλαγές στη δομή της οικογένειας.Η οικογένεια μέσα από την κρίση την οποία διέρχεται δεν μπορεί να επιτελέσει ,όπως παλιότερα,την αλληλουποστηρικτική της λειτουργία.

– Η συγκέντρωση των πληθυσμών σε μεγάλα αστικά κέντρα.

-Έλλειψη κοινωνικής  πρόνοιας.

-Αύξηση των οικονομικών μεταναστών που συρρέουν στις οικονομικά αναπτυγμένες χώρες πιστεύοντας ότι εκεί θα μπορέσουν να ζήσουν μια καλύτερη ζωή.

Συνέπειες της φτώχειας:

-Αδυναμία συντήρησης της οικογένειας.

-Αδυναμία πρόσβασης στα υλικά και πολιτιστικά αγαθά.

-Αδυναμία πρόσβασης στην εκπαίδευση.Παιδιά που  προέρχονται από φτωχές οικογένειες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες στην μάθηση.Τα παγκόσμια εκπαιδευτικά συστήματα ευνοούν τους έχοντες.

-Τα παιδιά που προέρχονται από φτωχές οικογένειες ζουν πιο ανθυγιεινά.

Καταναλώνουν τροφές που δεν είναι υγιεινές και κινούνται λιγότερο.

-Τα  άτομα που ζουν σε φτωχικό περιβάλλον έχουν αισθήματα ανασφάλειας και χαμηλή αυτοεκτίμηση.

-Δεν έχουν επαφή με την παραγωγική διαδικασία.

-Εμφάνιση παραβατικών συμπεριφορών -αυξημένη εγκληματικότητα,χρήση ουσιών,αντικοινωνική συμπεριφορά.

-Τραυματίζεται η οικονομία γιατί ένα σημαντικό τμήμα του εργατικού δυναμικού δεν μπορεί να αξιοποιηθεί κατάλληλα.

-Τραυματίζεται η κοινωνική συνοχή.

Φτώχεια και παιδική εργασία:

– Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας ένα στα έξι παιδιά στον κόσμο υποχρεώνεται να κάνει εργασίες που καταστρέφουν την σωματική και ψυχική του ανάπτυξη.

-Κάθε τρία δευτερόλεπτα πεθαίνει στον πλανήτη μας ένα παιδί.

-152.000.000 παιδιά που εργάζονται είναι ηλικίας από 5 μέχρι 17 ετών.

-73.000.000 παιδιά εργάζονται κάτω από απάνθρωπες συνθήκες,σε καθεστώς σκλαβιάς καθώς και σε πολεμικές επιχειρήσεις ως στρατιώτες.

-Τουλάχιστον 22.000 παιδιά σκοτώνονται κάθε χρόνο σε εργατικά ατυχήματα.

-2.500.000 προσφέρουν μαύρη εργασία στις μεγαλουπόλεις των οικονομικά αναπτυγμένων χωρών.

-Εκατομμύρια παιδιά γίνονται θύματα εκμετάλλευσης σε κυκλώματα πορνείας και πορνογραφείας.

-4.000.000 παιδιά ετησίως παθαίνουν από την πείνα.

-165.000.000 κάτω των 5 ετών υποσιτίζονται.

-2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο  τον κόσμο δεν έχουν ικανοποιητικές εγκαταστάσεις υγιεινής.

-1,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν βελτιωμένη παροχή νερού.

Η φτώχεια αναδεικνύεται σε κρίσιμο κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα που θα πρέπει να μας ανησυχεί όλους.Πολιτικοί και κοινωνικοί φορείς αλλά και παράγοντες της οικονομικής ζωής πρέπει να κινητοποιηθούν και να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της φτώχειας.

Η άνιση κατανομή του πλούτου με τους πλούσιους να γίνονται πλουσιότεροι και τους φτωχούς φτωχότεροι, η “μεσαία τάξη”που τείνει να εξαφανιστεί καθώς και η αδυναμία των κυβερνήσεων παγκοσμίως να αντιμετωπίσουν την φτώχεια μπορεί να οδηγήσει  μακροπρόθεσμα σε τεράστια κοινωνικά προβλήματα και κοινωνικές αναταραχές.

Η διατήρηση των ισορροπιών μέσα στο κοινωνικό σύνολο είναι απαραίτητη γιατί διαφορετικά κινδυνεύουμε να κληρονομήσουμε στις επόμενες γενιές μία κοινωνία των λίγων πλουσίων  και ισχυρών και των πολλών φτωχών και ανίσχυρων που θα ζουν στο περιθώριο.