Η μέρα που σίγησε για πάντα το “αηδόνι” της Κρήτης

Ο Ψαρονίκος γεννήθηκε το 1936 στα Ανώγεια Μυλοποτάμου, από οικογένεια με μουσική παράδοση, που ανέδειξε πολλούς λυράρηδες. Στα 5 του χρόνια, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε από τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, για να επιστρέψει στο μαρτυρικό χωριό αμέσως μετά την απελευθέρωση της Κρήτης.

Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της κρητικής μουσικής Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) και Γιάννης Ξυλούρης (Ψαρογιάννης). Από πολύ μικρή ηλικία ανακάλυψε την αγάπη του για τη μουσική και έπεισε τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λύρα. Άγουρο ακόμη παλικάρι, άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγύρια, δημιουργώντας σιγά-σιγά μια ιδιαίτερη παρουσία και κάνοντας το όνομά του γνωστό.

Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηράκλειο και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο “Κάστρο”. Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε, γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη “μόδα” της ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο γι’ αυτόν. Παρ’ όλα αυτά, η φήμη του σταδιακά εξαπλώνεται και το Νοέμβριο του 1958 ηχογραφεί τον πρώτο του δίσκο με τίτλο “Μια μαυροφόρα που περνά”.

Ο δίσκος έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1969 ηχογράφησε με μεγάλη επιτυχία το δίσκο “Ανυφαντού” και λίγους μήνες αργότερα εμφανίστηκε και πάλι σε αθηναϊκό μουσικό κέντρο. Το 1971 ξεκίνησε κοινές εμφανίσεις με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στην μπουάτ “Λήδρα” και η φωνή του έγινε σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.

Στην ακμή της καριέρας του διαγιγνώσκεται με καρκίνο στον εγκέφαλο: Μετά από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία, έχασε τη μάχη με τη ζωή στις 8 Φεβρουαρίου του 1980, πριν προλάβει να συμπληρώσει τα 44 του χρόνια. Το “αηδόνι” είχε σιγήσει πρόωρα και η Κρήτη είχε χάσει τη σπουδαιότερη φωνή της και έναν άνθρωπο που έδωσε βροντερό “παρών” σε κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες.

Το τέλος του “πατριάρχη” του ρεμπέτικου τραγουδιού

Σαν σήμερα, πριν από 47 χρόνια, αφήνει την τελευταία του πνοή ο “πατριάρχης” του ρεμπέτικου Μάρκος Βαμβακάρης. Γεννήθηκε το Μάιο του 1905 στην Άνω Χώρα της Σύρου, από οικογένεια καθολικών. Σε νεαρή ηλικία ακούει για πρώτη φορά μπουζούκι και “μαγεύεται”. Μέσα σε ελάχιστους μήνες είχε γίνει ένας σπουδαίος αυτοδίδακτος οργανοπαίκτης.

Μετά την απόλυσή του από το Στρατό, ξεκινά να συνθέτει και μέχρι το 1933 έχει γράψει περισσότερα από 50 τραγούδια. Το 1934 δημιουργεί μαζί με τους Γιώργο Μπάτη, Στράτο Παγιουμτζή και Ανέστο Δελιά τη θρυλική “Τετράδα του Πειραιώς”, η οποία έγραψε τη δική της ξεχωριστή ιστορία στη ρεμπέτικη μουσική. Ο μεγάλος ρεμπέτης έφυγε από τη ζωή, έχοντας αφήσει για πάντα το στίγμα του στο ελληνικό μουσικό στερέωμα, στις 8 Φεβρουαρίου του 1972.

Πηγή: neakriti