Η ιστορία του δέντρου των Χριστουγέννων

Οι ρίζες, κυριολεκτικά, μιας που μιλάμε για δέντρα, της παράδοσης στολισμού του δέντρου-συμβόλου της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων, χάνονται στα βάθη των αιώνων και απαντώνται σχεδόν σε όλους τους πολιτισμούς. Η δενδρολατρεία αποτελούσε μια κλασική παράμετρο των θρησκευτικών δρώμενων και των δοξασιών, ενώ το στόλισμά τους απαντάται τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και την αρχαία Ρώμη, σε μεγάλες τελετές, συσχετισμένο με την εκάστοτε θεότητα.

Από την αρχή αυτή δε θα μπορούσε να απέχει η χριστιανική θρησκεία. Ας θυμηθούμε εδώ, για παράδειγμα, τις πολλές παραδόσεις για δέντρα με υπερφυσικές ικανότητες μέσα στα οποία βρέθηκαν θαυματουργές εικόνες, ώστε να έχουμε μια σαφή εικόνα. Από εκεί και μετά, η πρακτική στολίσματος των δέντρων, συσχετισμένη με τα Χριστούγεννα, φαίνεται ότι έχει τις ρίζες της στη Γερμανία και διαδίδεται στις αρχές του 16ου αιώνα. Αναφέρεται μάλιστα ότι ο Μαρτίνος Λούθηρος ήταν ο πρώτος που πρόσθεσε κεριά στο δέντρο για να το στολίσει.

Για κάθε χώρα σχεδόν υπάρχει βεβαίως μια ξεχωριστή παράδοση και ιστορία που σχετίζεται με το χριστουγεννιάτικο δέντρο, όπως στη γηραιά Αλβιόνα. Σύμφωνα με τη βρετανική παράδοση, αυτός που καθιέρωσε το χριστουγεννιάτικο δέντρο ως σύμβολο της μεγάλης γιορτής ήταν ο Άγγλος ιερομόναχος Άγιος Βονιφάτιος, ο οποίος επιχείρησε να σώσει από την ανθρωποθυσία ένα παιδί που είχαν επιχειρήσει να σκοτώσουν παγανιστές κάτω από μια βελανιδιά. Ο Άγιος αναφέρεται ότι έδωσε μια γροθιά στο δέντρο για να σταματήσει την τελετή και αμέσως ξεπήδησαν φλόγες και τύλιξαν τη βελανιδιά, η οποία απέκτησε έτσι τον συμβολισμό του δέντρου της ζωής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω συμβολισμός είναι εξαιρετικά ισχυρός σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς και τις θρησκείες. Οι πρώτοι πάντως που όχι απλά έβαλαν το χριστουγεννιάτικο δέντρο στα σπίτια τους, αλλά το διακοσμούσαν κιόλας με γλυκά και φρούτα για να συμβολίσουν τα θεία δώρα που έκαναν οι Μάγοι στον νεογέννητο Χριστό, ήταν οι Γερμανοί.

Στην Αμερική, το δέντρο κάνει την εμφάνισή του στα 1830 ως εισηγμένο έθιμο από τους Γερμανούς μετανάστες. Μάλιστα, η πρώτη εμφάνισή του στα χρονικά καταγράφεται στην Πενσιλβάνια, όπου υπήρχε αξιοσημείωτος πληθυσμός Γερμανών μεταναστών. Η καθιέρωση όμως του εθίμου έγινε δέκα χρόνια αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στη χώρα μας, η ιστορία του χριστουγεννιάτικου δέντρου, όπως το αντιλαμβανόμαστε σήμερα, φαίνεται να ξεκινά με τους Βαυαρούς και τον Όθωνα, που το έφεραν από τη Γερμανία στην Ελλάδα. Με τη συμβολική μορφή, κυρίως, του δέντρου της ζωής φυσικά έχει προϊστορία που ανάγεται στα βάθη των αιώνων στην Ελλάδα.

neakriti.gr