Φ. Βουδαντά: Όταν το «με τίποτα» της πρώτης στιγμής γίνεται το «για πάντα» της τελευταίας…

Της Φένιας Βουδαντά

Χτίζονται οι σχέσεις. Δε γεννιούνται από τη μία μέρα στην άλλη, ούτε από τη μία νύχτα στην άλλη. Χτίζεται ο έρωτας και μάλιστα μεθοδικά. Οι βιαστικές κι άτσαλες κινήσεις στην εποχή του γρήγορα τον θέλουν επιβλητικό και μεγαλεπήβολο, μα παραβλέπουν τα θεμέλια. Από πού ξεκινάνε όλα για να γίνουν από το τίποτα τα πάντα; Από εκεί που μας άφησε το παρελθόν. Από τις ξεχαρβαλωμένες υποσχέσεις του χθες που άφησαν αντίκτυπο στην αντίληψη μας για το σήμερα. Δημιουργώντας νοητικά σχήματα για τον έρωτα και τις σχέσεις, σχήματα παγιωμένα βλέποντας ξανά και ξανά την ίδια εικόνα, την ίδια πλοκή στις σχέσεις μας, να εκτυλίσσεται μπροστά μας.

Ή μήπως μέσα μας;

Ακόμα και μετά τις σφαλιάρες που έχω φάει σε αυτό το κομμάτι της ζωής που λέγεται «σχέσεις», αδυνατώ να πιστέψω ότι όλοι είναι ίδιοι, μου φέρονται το ίδιο, βάζουν την ίδια κασέτα να παίξει για να επικοινωνήσουν μαζί μου. Κανείς δεν κουβαλάει την ίδια ιστορία. Συνεπώς, κανένας δεν μπορεί να είναι ίδιος με τον άλλον.

Το μόνο που μπορώ να πιστέψω γιατί φαίνεται να είναι το πιο πιθανό, είναι ότι εγώ μένω η ίδια. Εγώ έχω δημιουργήσει κάποια σχήματα που δε λέω να αντικαταστήσω με άλλα, εγώ ερμηνεύω τις κινήσεις των άλλων και φτιάχνω υποθέσεις για τις προθέσεις τους με τον δικό μου τρόπο, ο οποίος ναι είναι ένας. Είναι ο ίδιος με χθες. Λειτουργώ βάσει του σχήματος, του ενός και μοναδικού που έχω κατασκευάσει για να δίνω νόημα σε ό,τι παίρνει σάρκα και οστά μπροστά μου και καλούμαι να το αντιμετωπίσω. Εγώ είμαι η ίδια, γιατί χρησιμοποιώ το ίδιο σχήμα κάθε μέρα για να συνυπάρξω. Όχι ίδια με τις υπόλοιπες. Ίδια με αυτή όμως που ήμουν χθες. Επειδή δε βολεύουν οι αλλαγές. Οι αλλαγές σοκάρουν. Και για να γίνουν, θέλουν επαρκές κίνητρο. Δεν είναι, λοιπόν, εκείνοι ίδιοι μεταξύ τους. Εγώ φέρομαι το ίδιο, εγώ προσδοκώ το ίδιο, εγώ βολεύομαι στο ίδιο.

Το «τίποτα» της πρώτης στιγμής είναι το αποτέλεσμα αυτών των νοητικών σχημάτων μου, αυτών των εσωτερικών μου πεποιθήσεων.

Μπαίνει εκείνος στο χώρο, εισβάλλει στο οπτικό μου πεδίο και τα σχήματα στον εγκέφαλό μου ενεργοποιούνται ένα – ένα. Στην ουσία, δεν ξέρω τι είναι αυτό που θέλω, έχω υποτίθεται φτιάξει μια εικόνα για το επιθυμητό πρόσωπο με το οποίο θέλω να συνυπάρχω, μα το σχήμα είναι εκεί και με προστάζει άλλα: «θέλεις να είναι όπως ο προηγούμενος, για να επιβεβαιωθείς, για να υπάρχει συνεκτικότητα μεταξύ του χθες και του σήμερα, για να ασκείς έλεγχο».

Δεν αντιμετωπίζω, λοιπόν, τον άνθρωπο που έχω απέναντί μου σαν κάτι νέο και σε εμένα άγνωστο και ανεξερεύνητο που θέλει το μυαλό και την καρδιά μου ανοιχτά για να τον γνωρίσω από την αρχή. Και είναι λογικό. Παίρνω τα απομεινάρια των παρελθουσών εμπειριών μου και τα διασκορπίζω με μανία ανάμεσά μας, δημιουργώντας απόσταση. Παίρνοντας χρόνο για να δω ποια θα κρατήσω, ποια θα ταιριάξουν στην εικόνα του άλλου, ποια θα με βολέψουν ώστε να δώσω νόημα σε αυτό που συμβαίνει. Ούτε κατά διάνοια να φτιάξω νέες πεποιθήσεις από την αρχή, παίρνω όσα ξέρω και τα αφομοιώνω όπου βρω, φτιάχνω ένα παζλ, όπου κάθε κομμάτι αντανακλά σε ένα χαρακτηριστικό του άλλου, μα δεν κοιτάω την εικόνα στο κουτί για να βρω έναν μπούσουλα, απλά βιάζομαι να βάλω τα κομμάτια το ένα δίπλα στο άλλο και ας μην εφαρμόζουν σωστά. Θα θεωρήσω το παζλ ελαττωματικό και όχι εμένα βιαστική, αδέξια και προκατειλημμένη.

Και κάπου εκεί, που είμαι έτοιμη να οδηγήσω ακόμα ένα παζλ στον κάδο απορριμμάτων, ο άλλος νιώθει χρήσιμος, είναι ο ένας κι αποφασισμένος που θα καταρρίψει αυτά τα σχήματα, που ήρθε για να μου αποδείξει ότι μπορώ να φτιάξω καινούρια, μπορούμε μαζί να τα φτιάξουμε. Μπορεί και να μην το πει αυτό, εκεί φαίνεται η θέλησή του, εκεί φαίνεται αν το «τίποτα» θα παραμείνει «τίποτα», στην αντίδραση, στην αλληλεπίδραση, στη λεγόμενη «χημεία», στη συντριβή.

Κι έτσι με υπομονή και απλές κινήσεις αγάπης, φτιάχνουμε μαζί το παζλ από την αρχή, έτσι από το τίποτα καταλαβαίνω ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα. Ίσως και για πάντα. Το «για πάντα» για να εννοηθεί πραγματικά, χρειάζεται να πάρει πρώτα όλες τις μορφές του «τίποτα» και να αποδείξει ότι άντεξε σε αυτές, ότι μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι παραπάνω, ότι μπορεί να μεταλλαχθεί σε κάτι πια ολοκληρωμένο, όπου μέρα με τη μέρα θα βγάζει όλο και περισσότερο νόημα.

Θα μπορούσα να μιλήσω και για τους κεραυνοβόλους, αλλά δεν είναι το φόρτε μου. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι κάτι αληθινό και με προοπτική μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το παρελθόν μας. Είμαστε το παρελθόν μας και λειτουργούμε καλώς ή κακώς βάσει αυτού. Όταν δίνεις τα πάντα από την αρχή με την προοπτική του «για πάντα», όλα τα «τίποτα» που θα εμφανιστούν στην πορεία (σίγουρα θα εμφανιστούν κι εννοώ τις δυσκολίες) πιθανότατα θα μας αποπροσανατολίσουν και θα οδηγηθούμε σε συγκρούσεις και μάλιστα με αμφίβολη κατάληξη. Το αληθινό συναίσθημα, το «για πάντα» το οποίο αναμένουμε κάποια στιγμή να μας εξουσιάσει, δεν έρχεται μόνο του. Έγκειται στη δυσκολία, στην αποτυχία, στο θράσος. Στη διαρκή αναζήτηση.

• Εγώ με εσένα; Με τίποτα!
• Εγώ για εσένα; Για πάντα!

Από τη μια φράση στην άλλη, μια αστραπή αρκεί. Και η καταιγίδα έρχεται. Παίρνουμε τις ομπρέλες μας, κάτω από τις οποίες βρίσκουν φωλιά όλα τα νοητικά μας σχήματα και μετά από λίγο τις κλείνουμε.

Μετά από λίγο δε μας νοιάζει αν βρεχόμαστε.

Και στο τέλος, ουράνιο τόξο. Νικήσαμε.