Θανάσης Οικονόμου: Ο άνθρωπος που «βάφτισε» με ελληνικά ονόματα τον Άρη

Θανάσης Οικονόμου: Είναι ο… νονός του πλανήτη Άρη και είναι Έλληνας. Είναι ο άνθρωπος χάρη στον οποίο η NASA «βάφτισε» περιοχές του Κόκκινου Πλανήτη με ελληνικά ονόματα, όπως Άγραφα, Καλαμπάκα, Ξάνθη και Τέμπη.

Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και συνεργάτης της NASA επί δεκαετίες, ο Θανάσης Οικονόμου έχει συμμετάσχει σε όλες τις αποστολές ρομποτικών ρόβερ στον Άρη από το 1997 ως το 2017, έχει κατασκευάσει όργανα που προσγειώθηκαν επιτυχώς στη Σελήνη τη δεκαετία του ’60, έχει μελετήσει τον Κρόνο και πλέον συνεργάζεται με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία για ένα νέο, φιλόδοξο, πλάνο: τις μελλοντικές αποστολές στον πλανήτη Αφροδίτη.

Από την Ελλάδα… στη NASA

Γεννημένος στην Ελλάδα και μεγαλωμένος στην Τσεχοσλοβακία ως παιδί του Εμφυλίου, κατάφερε να διαγράψει μια σπουδαία καριέρα στην Αμερική και να τιμηθεί με σημαντικές διακρίσεις.

Ο νυχτερινός ουρανός της δεκαετίας της ’40, όπως έλαμπε πάνω από το χωριό Ζιάκα στα Γρεβενά, ήταν η πρώτη εικόνα που τον έκανε να συλλογίζεται το Σύμπαν.

Κι όμως, τα δύσκολα παιδικά χρόνια που έζησε, μια εποχή που σημαδεύτηκε από την Κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο, τον κράτησαν μακριά από τις σχολικές τάξεις.

Ήταν ένας μικρός βοσκός που βοηθούσε την οικογένειά του, όταν βρέθηκε στην Τσεχοσλοβακία μαζί με άλλα παιδιά της Μακεδονίας κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

Εκεί τελείωσε το σχολείο, σπούδασε Πυρηνική Φυσική αποφοιτώντας με άριστα από το Πανεπιστήμιο της Πράγας και εργάστηκε σε ερευνητικά κέντρα μέχρι που μερικά χρόνια αργότερα δέχθηκε μια δελεαστική πρόταση από την Αμερική: μια θέση εργασίας στο Διαστημικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Σικάγου, όπου λίγο καιρό νωρίτερα είχε ξεκινήσει ερευνητικά προγράμματα η NASA.

Ήταν η αρχή μιας επιτυχημένης πορείας που συνεχίζεται για περισσότερο από μισόν αιώνα. Κατά τη διάρκειά της συμμετείχε σε δεκάδες αποστολές της NASA, της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας.

Ο ίδιος ανέπτυξε μια σχέση τόσο στενή με το Διάστημα που, όπως λέει, τον έκανε να χάσει τον «ρομαντισμό» του.

O «νονός» του Άρη

«Όταν πλέον κοιτάζω το φεγγάρι, αυτό που βλέπω είναι απλώς τα τρία σημεία όπου βρίσκονται τα όργανα που έχω κατασκευάσει» εξηγεί.

Κι όμως, στην αρχή της σταδιοδρομίας του ο Θανάσης Οικονόμου δεν μπορούσε να φανταστεί πως μερικές δεκαετίες αργότερα θα έφτανε στο σημείο να γίνει ο Έλληνας «νονός» του Άρη. «Είναι αλήθεια πως διάφορα μέρη του Άρη έχουν ονομασίες από ελληνικά νησιά ή από άλλα μέρη της Ελλάδας. Και αυτό έγινε μετά από δική μου πρόταση» εξηγεί στα «ΝΕΑ».

Ήταν τον Οκτώβριο του 2005, λίγο πριν από τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου και ενώ το ρομποτικό ρόβερ «Spirit» βρισκόταν ήδη στον πλανήτη Άρη, όταν ο Θανάσης Οικονόμου πρότεινε στη NASA να δώσουν σε κάποιους από τους τομείς του Κόκκινου Πλανήτη ονόματα εμπνευσμένα από την αντίσταση του ελληνικού λαού κατά της γερμανικής κατοχής.

Οι συνεργάτες του το δέχθηκαν, καθώς ο Θανάσης Οικονόμου ήταν ένα από τα πρόσωπα που είχαν συνεισφέρει επί δεκαετίες στην εξερεύνηση του Άρη. Και έτσι έγινε. Οι λέξεις «Άγραφα», «Καλάβρυτα», αλλά και το «ΟΧΙ» σημειώθηκαν στους χάρτες που μοιράστηκαν στην ομάδα της NASA με την υποσημείωση ότι… «28 October is Οchi day in Greece!», ενώ σε κάποια σημεία του μεγάλου κρατήρα «Ερεβος» δόθηκαν και άλλα ονόματα ελληνικών πόλεων ή οροσειρών. Έτσι ο Άρης απέκτησε τη δική του «Θεσσαλονίκη», τα «Τέμπη», την «Καλαμπάκα» και το «Λασίθι».

«Η ονοματοδοσία περιοχών μάς βοήθησε να καταλαβαίνουμε μεταξύ μας για τι συζητάμε» λέει ο Θανάσης Οικονόμου. «Ενώ το «Spirit» κινούνταν στην επιφάνεια του Άρη, μπορούσαμε να συνεννοηθούμε για το προς τα πού θα θέλαμε να πάει στη συνέχεια» σημειώνει. Έτσι μπορούσαν να πουν για παράδειγμα ότι «το Spirit οδεύει για… Θεσσαλονίκη». «Αργότερα, δώσαμε κι άλλα ονόματα εμπνευσμένα από τη μυθολογία και τα ελληνικά νησιά. Και αυτά μένουν εκεί για πάντα» προσθέτει.

Με πληροφορίες από in.gr / ΤΑ ΝΕΑ